آینده پژوهی و یا Futures Studies در واقع به مجموعه تلاش هایی گفته می شود که با جستجوی منابع و مدل ها و ضمن در نظر گرفتن عوامل تغییر یا ثبات شروع به تجسم آینده کرده و به برنامه ریزی آینده می پردازد.
در آینده پژوهی محقق با بهره گیری از طیف گسترده ای از روش ها به فرضیه سازی های خردمندانه و نظم یافته برای تصویرسازی چندین آینده ممکن، محتمل یا دلخواه می پردازد.
سرعت رشد روزافزون تغییرات فناوری و تأثیرات آن بر جنبه های مختلف زندگی، تمرکز زدایی جوامع، لزوم و ضرورت درک بهتر و جامع از تغییرات و آینده را برای همه کسب و کارها، سازمان ها و مردم ایجاب می کند.
اگرچه آینده اساسا با عدم قطعیت همراه است اما توجه به اطلاعات و روندها و درک صحیح وقایع و تحلیل درست آنها می تواند رهنمون ما به آینده باشد. توجه داشته باشیم که عدم قطعیت نهفته در آینده تیغ دو لبه ای است که از یک طرف توجیه کننده عدم دوراندیشی مدیران سازمان ها و صاحبان کسب و کارهاست و از طرف دیگر برای مدیران موفق منبعی گرانبها از فرصت هاست.
در عصر پرشتاب امروزی کسب و کارها برای بقاء خود باید کنشگر بوده و برای ادامه حیات و رشد بیشتر، طراح آینده شغلی خود باشند که این مهم بدون آینده پژوهی و اندیشیدن درباره آینده امکان پذیر نیست. صاحبان کسب و کارها زمانی خردمندانه عمل می کنند که نسبت به پیامدهای اقدامات خود و رقبا و روندها و رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی آگاهی و شناخت کافی داشته باشند و کلیه عوامل و نیروهای خارج از کنترل خود را نیز بررسی و تحلیل نمایند.
در حقیقت در آینده پژوهی فرد با شناخت و تحلیل موقعیت کنونی سعی در شناخت و حدس آینده محتمل و شرایطی که شاید رخ دهد داشته و از بستر زمان می گذرد.
نویسنده: سمیه رحیمیان